Giải thưởng Sách Quốc gia: Phát triển và nâng tầm giá trị của sách trong thời đại số

Ngày 29/12/2023, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam và Đài Truyền hình Việt Nam long trọng tổ chức Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ sáu năm 2023.

Tạo đột phá trong phát triển văn hóa đọc nước nhà

Phát biểu tại Lễ trao giải, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh: Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã chỉ rõ: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước. Xuất bản với sản phẩm chính là sách, có vai trò quan trọng trong việc lưu giữ, truyền bá, phát triển văn hóa. Thực hiện được sứ mệnh đó, thời gian qua, với sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp, ngành từ Trung ương đến địa phương, ngành xuất bản đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Theo ông Đỗ Văn Chiến, qua nhiều năm, Giải thưởng đã tác động mạnh mẽ đến cộng đồng, đóng góp sâu rộng về chuyên môn, được công chúng đón nhận, đánh giá cao, góp phần tôn vinh các tác giả, dịch giả, người làm công tác xuất bản chính là tôn vinh văn hóa đọc. Với nhiều đổi mới, từ quy chế đến công tác chấm giải, tổ chức, Giải thưởng đã có bước phát triển mới, có sự tương tác với người đọc, xứng tầm cấp quốc gia.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bí thư Trung ương Đảng Đỗ Văn Chiến ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan chỉ đạo, chủ trì, tổ chức, phối hợp; chúc mừng các tác giả, dịch giả, các đơn vị xuất bản, phát hành sách đã có những cuốn sách giá trị, được giới chuyên môn đánh giá cao, được vinh danh, trao giải.

Ông Đỗ Văn Chiến cho biết, khai thác giá trị kinh tế của văn hóa để văn hóa trở thành nguồn lực cho sự phát triển của đất nước là chủ trương đúng đắn, xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta. Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa được xem như một khâu đột phá trong phát triển văn hóa Việt Nam, giúp phát huy giá trị văn hóa để văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần, soi đường cho quốc dân đi, nhằm hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước ta phát triển phồn vinh, hạnh phúc...

Với tinh thần đó, Bí thư Trung ương Đảng Đỗ Văn Chiến đề nghị ngành xuất bản tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện tốt Chỉ thị 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng khoá IX về nâng cao chất lượng toàn diện hoạt động xuất bản; tổ chức sắp xếp hệ thống, đầu tư phát triển ngành xuất bản, in, phát hành theo hướng tinh gọn, chất lượng, hiệu quả, hiện đại hóa gắn với công nghệ số.

Đồng thời, thực hiện tốt hơn nữa công tác truyền thông, tạo sức lan tỏa sâu rộng để mỗi cuốn sách được giải không chỉ là tôn vinh các tác giả, người làm công tác xuất bản, quan trọng hơn, tạo được tác động tích cực, nâng cao nhận thức của xã hội, xây dựng xã hội học tập để văn hóa đọc thấm sâu vào đời sống xã hội, trở thành "sức mạnh mềm" của văn hóa dân tộc.

Các cơ quan chủ quản làm tốt vai trò quản lý, định hướng, kịp thời tháo gỡ khó khăn để hoạt động xuất bản đáp ứng yêu cầu của thời kỳ hội nhập, phát triển đất nước.

Các nhà xuất bản (NXB), các đơn vị phát hành, liên kết xuất bản tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động, chú trọng đầu tư, xuất bản nhiều đầu sách giá trị, phát huy tối đa mặt mạnh cuộc CMCN lần thứ 4, để phổ biến, quảng bá các xuất bản phẩm Việt Nam tới đông đảo bạn bè quốc tế và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; Đưa xuất bản trở thành một thành tố quan trọng tạo nên sức mạnh mềm của văn hóa đất nước.

Ban tổ chức Giải thưởng Sách Quốc gia phát huy kết quả đạt được, khắc phục hạn chế, "để đây thật sự là một trong những giải thưởng uy tín, hàng đầu, góp phần thúc đẩy lĩnh vực xuất bản không ngừng phát triển" - Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến lưu ý.

Thúc đẩy hoạt động xuất bản phát triển mạnh mẽ

Tổng kết Giải thưởng Sách Quốc gia, ông Phạm Minh Tuấn, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia bày tỏ: Giải thưởng Sách Quốc gia là sự tiếp nối, phát triển và nâng tầm Giải thưởng Sách Việt Nam nhằm ghi nhận, tôn vinh các tác giả, dịch giả, các nhà khoa học, những người tham gia công tác xuất bản, in và phát hành sách trên cả nước; góp phần xây dựng văn hóa đọc, thúc đẩy hoạt động xuất bản phát triển lành mạnh.

Ông Phạm Minh Tuấn cho biết: Trải qua 6 mùa giải được tổ chức hằng năm, Giải thưởng đã góp phần phát hiện và quảng bá những tác phẩm có giá trị đến với đông đảo bạn đọc, tạo động lực thúc đẩy văn hóa đọc, thúc đẩy sự nghiệp xuất bản phát triển theo đúng hướng và phù hợp với xu thế hội nhập.

Phát huy giá trị, uy tín của Giải thưởng Sách quốc gia 5 năm qua, cùng với những đổi mới trong Quy chế, Giải thưởng Sách Quốc gia năm nay đã thu hút nhiều tác giả, đơn vị xuất bản tham gia với những cuốn sách, bộ sách chất lượng.

Cụ thể: có 41 nhà xuất bản gửi sách tham dự với 312 tên sách, 435 cuốn sách, tăng trên 15% số cuốn so với năm 2022. Các cuốn sách, bộ sách đề xuất giải thưởng đều bảo đảm chất lượng, có nội dung phong phú, hình thức đẹp, có tính đa ngành, đa mục tiêu và hướng đến nhiều đối tượng độc giả khác nhau. Nhiều cuốn sách, bộ sách có giá trị lý luận và thực tiễn cao, có tính thời sự và đang được xã hội quan tâm.

Năm nay, thời gian tổ chức chấm giải ngắn hơn so với các năm trước, song với quyết tâm cao, Hội đồng Giải thưởng sách Quốc gia đã triển khai nhiệm vụ khẩn trương, đúng quy chế, khoa học, bảo đảm thực hiện nghiêm quy trình 3 vòng. Hơn 70 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý tham gia, trong đó có nhiều chuyên gia đầu ngành, nhà khoa học có uy tín, phù hợp với chuyên ngành sách đã thể hiện sự nghiêm túc, thẳng thắn, công tâm, trách nhiệm cao trong công tác chấm giải, thống nhất đề xuất trao giải cho 41 tác phẩm đạt Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ sáu bao gồm: 2 Giải A; 10 Giải B; 11 Giải C, 18 Giải Khuyến khích.

Theo đó, 2 Giải A được trao cho tác phẩm: Cơ sở khoa học để xác định ranh giới ngoài thềm lục địa Việt Nam theo Công ước của Liên Hợp Quốc 1982 về Luật Biển, tác giả: Bùi Công Quế (Chủ biên), Phùng Văn Phách, Đỗ Huy Cường, Trần Tuấn Dũng, Lê Đức Anh, NXB Khoa học tự nhiên và Công nghệ; Bộ sách: Chào tiếng Việt (Cấp độ 1: Ra khơi, Cấp độ 2: Khám phá), tác giả: Nguyễn Thụy Anh, NXB Giáo dục Việt Nam.

Ông Phạm Minh Tuấn cũng chia sẻ: Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia đánh giá các cuốn sách, bộ sách vinh danh lần này được đầu tư công phu, phong phú về đề tài, sắc sảo về nội dung, đồ sộ về quy mô, đa dạng về phong cách và giàu tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc.

Trong đó, nhiều tác phẩm với sự tìm tòi, đột phá, mới mẻ và hấp dẫn, được độc giả đón nhận, đánh giá cao. Sức hấp dẫn và hiệu ứng sâu rộng của các tác phẩm ngày càng khẳng định sự ủng hộ to lớn của cả hệ thống chính trị và toàn thể Nhân dân đối với ngành xuất bản Việt Nam trên chặng đường hơn 70 năm đồng hành cùng dân tộc, dưới cờ Đảng quang vinh.

Giải thưởng Sách Quốc gia là sự kiện cấp nhà nước, diễn ra thường niên, nhận được sự quan tâm, đánh giá cao, góp phần lan tỏa, nâng tầm văn hóa đọc, tôn vinh các ấn phẩm hay. Giải thưởng Sách Quốc gia giữ vai trò ngày càng quan trọng, đóng góp vào sự truyền bá tri thức, tạo lập được uy tín, tiếng vang lớn, là cái nôi cho ngành xuất bản, để tích cực bồi tụ, thúc đẩy văn hóa Việt Nam ngày càng phát triển.

Trong khuôn khổ Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6, Hội Xuất bản Việt Nam phối hợp với NXB Chính trị quốc gia Sự thật trưng bày, triển lãm những cuốn sách, công trình nghiên cứu đặc biệt có giá trị của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; nhiều tác phẩm lý luận chính trị quan trọng khác và toàn bộ sách đoạt giải qua các kỳ trao giải từ lần thứ nhất đến nay./.